Đất đỏ bazan ở Tây Nguyên

Nhắc đến Tây Nguyên đại ngàn là nhắc đến đất đỏ bazan đặc trưng của mảnh đất này. Tuy nhiên các bạn có biết rõ nguồn gốc, đặc điểm cũng của loại đất này không nhỉ? Cùng bài viết dưới đây tìm hiểu rõ hơn về đất đỏ bazan ở Tây Nguyên nhé!

Nguồn gốc đất đỏ bazan ở Tây Nguyên

Đất đỏ bazan (hoặc còn gọi là Ba-dan) là một loại đá mác-ma, được tạo thành do quá trình phun trào lớp vật chất ở sâu trong vỏ trái đất. Trong quá trình phun trào của núi lửa, các lớp vật chất này theo đó trào ra bề mặt trái đất và khi đông nguội đã hình thành nên lớp đất đỏ bazan và chỉ có ở một số vùng nhất định. Hiện nay tổng diện tích đất đỏ bazan trên toàn thế giới là khoảng 750 triệu ha. Việt Nam là nước có khoảng 3 triệu ha đất loại này, tức chiếm 10% diện tích cả nước.

Đặc điểm của đất bazan ở Tây Nguyên

Dựa trên kết quả nghiên cứu phân loại đất (FAO), nhóm đất bazan được chia làm 3 màu gồm có: đất đỏ nâu, đất nâu vàng và mùn vàng đỏ.

dat-do-bazan-o-tay-nguyen

Đặc điểm chung của nhóm đất bazan là đất có độ chua, độ no bazo thấp và tầng đất tương đối dày. Khoáng sét trong đất chủ yếu là kaolinite, hạt kết tương đối bền, thoát nước nhanh. Các đặc điểm khác của đất đỏ bao gồm không có vôi và các muối cacbonat tự do, chỉ có một lượng nhỏ muối hòa tan.

dat-do-bazan-o-tay-nguyen

Loại đất này có tầng chất hữu cơ mỏng, hàm lượng chất hữu cơ cũng kém, không được phì nhiêu, chứa nhiều mùn, và nhiều axit fulvonic.

Theo đánh giá đo đạc, độ pH của đất có giá trị khoảng dưới 4.5. Đây là ngưỡng giá trị để đánh giá đất rất chua.

dat-do-bazan-o-tay-nguyen

Đất đỏ bazan thường có tại vùng núi, nhất là các khu vực như Tây Nguyên hay Tây Bắc. Nhóm đất này xuất hiện nhiều ở dưới tán rừng mưa nhiệt đới hoặc ôn đới.

Loại đất này giàu oxit sắt và nhôm, có độ ph thấp và hàm lượng chất hữu cơ nghèo dinh dưỡng. Ngoài ra trong đất cũng thiếu vôi, magie , nitơ, phốt phát, mùn và kali. Khi có mưa to hay lũ, đất bị rửa trôi mạnh sẽ làm cho tính chất của đất dễ thay đổi.

Kết cấu của đất đỏ rất đa dạng, bao gồm cát đến sét và phần lớn là đất thịt. Ở các đồng bằng và thung lũng thấp, đất đỏ thường có nhiều mùn và màu mỡ, sẫm màu hơn. Dưới bàn tay cải tạo của con người thì chúng có thể có nhiều dưỡng chất hơn để phát triển cây trồng.

Một số cây trồng thích hợp 

Với những đặc tính riêng biệt, không phải loại cây nào cũng phù hợp để trồng trên đất đỏ bazan ở Tây Nguyên. Dưới đây là những loại cây đã và đang được chọn trồng tại đây và đem lại hiệu quả kinh tế rất cao.

dat-do-bazan-o-tay-nguyen

– Cây cà phê 

Cà phê là loại cây dễ sống, có khả năng sinh trưởng và thích nghi tốt trong nhiều điều kiện khác nhau. Tuy nhiên đất đỏ và khí hậu nắng nóng là môi trường thích hợp nhất để trồng cà phê. Vì thế mà loại cây này được trồng nhiều nhất và phổ biến tại vùng đất đỏ Tây Nguyên. Cây ở đây phát triển mạnh và cho năng suất cao.

Bên cạnh đó, chế độ phân bón và cách chăm sóc hiệu quả cũng giúp cây cho quả nhiều và nhiều cành phát triển, để cây đạt hiệu quả cao nhất. 

– Cây hồ tiêu 

dat-do-bazan-o-tay-nguyen

Không chỉ có cà phê, cây hồ tiêu cũng là một trong các cây trồng phổ biến ở khu vực đất đỏ bazan. Hồ tiêu là loại cây dễ thích nghi với loại đất này và môi trường nắng nóng, không chịu ngập úng. Có thể thấy thấy các sản phẩm từ hồ tiêu khô, hồ tiêu tươi được xuất khẩu rất nhiều. Vào mùa xuân, đầu năm, người dân ở đây sẽ nô nức thu hoạch hồ tiêu nhiều không kém các vườn cà phê.

– Cây cao su 

Thêm một loại cây nữa hay được trồng ở đất đỏ là cây cao su. Đây là loại cây công nghiệp dài ngày dễ sống, không khó để chăm sóc và khả năng sinh trưởng, phát triển rất tốt. Cao su thích nghi được với môi trường và khí hậu nóng, đất khô hạn lâu năm nên được chọn trồng nhiều ở những vùng đất đỏ. Không những thế, cây còn chống xói mòn mà còn đem lại hiệu quả kinh tế cực kỳ lớn. Đây cũng là nguồn thu nhập chính và chủ lực của người dân ở đây.

– Cây chè 

Nhắc đến cây chè thì không lạ gì khi thấy nó được trồng ở đất đỏ vùng Tây nguyên, Thái Nguyên, hay ở Đông Nam Bộ. Cây chè là cây có khả năng sinh trưởng và phát triển bền bỉ, và có sự thích nghi cao. Cây có thể sống được ở những vùng đất khô, kém dinh dưỡng, Tuy nhiên vẫn cần đẩy mạnh hoạt động chăm sóc, bón phân và cắt tỉa đốn cành đúng quy định để cây chè cho nhiều búp, đem lại nguồn thu nhập lớn và hiệu quả kinh tế cao. 

– Một số cây ăn trái 

+ Cây bơ

Đặc điểm lớp canh tác dày, độ thoát nước tốt, lượng chất hữu cơ cao của loại đất đỏ này là điều kiện tuyệt vời để trồng cây bơ. Nhờ đặc điểm thực vật học của cây mà cây bơ thích nghi rất tốt với đất, khí hậu và lượng mưa tại các khu vực đất đỏ. Chúng được cung cấp đầy đủ độ ẩm nên sinh trưởng và phát triển mạnh và cho quả to.

+ Cây sầu riêng

Cây sầu riêng cũng có khả năng sinh trưởng và phát triển rất tốt nên được chọn trồng nhiều ở những khu vực đồi núi đất đỏ. Đất đỏ bazan có sự thoát nước tốt nên phù hợp để trồng sầu riêng. Ngoài ra, đây cũng là cây trồng lâu năm, số lượng quả lớn và cho nhiều vụ thu hoạch, giúp nâng cao đời sống của người dân.

Lời kết

Bài viết trên đây đã chia sẻ tới bạn đọc những thông tin liên quan đến loại đất đỏ bazan ở Tây Nguyên. Hy vọng bạn đã có những giây phút bổ ích với chủ đề này. Có thể chia sẻ cho bạn bè để mọi người cùng biết nhé!

Tin tức liên quan